Archiwum kategorii: Seminaria

10.06.2021 – Seminarium prof. dr hab. Paweł Olko IFJ, PAN

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

prof. dr hab. Paweł Olko

z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie

Wygłosi wykład pt.:

Fizyka dla radioterapii protonowej przyszłości

Radioterapia protonowa jest zaawansowaną formą leczenia zmian nowotworowych przy użyciu wiązek protonowych o energiach do 250 MeV. Za jej główną zaletę uważa się możliwość uzyskania konformalnego rozkładu dawki przy wykorzystaniu zjawiska tzw. piku Bragga czyli zwiększonej depozycji energii protonu pod koniec jego zasięgu. Prowadzi to do zmniejszenia dawek na zdrowe tkanki. Dodatkowo protony charakteryzuje zwiększona skuteczność biologiczna względem wiązek klasycznych oraz możliwość weryfikacji procesu napromienienia poprzez pomiar indukowanych izotopów β+ oraz natychmiastowych kwantów gamma. Upowszechnienie przed kilku laty skanującej wiązki ołówkowej (Pencil Beam Scanning, PBS) uprościło proces leczenia i jeszcze bardziej zmniejszyło niepożądane dawki na zdrowe tkanki.
Radioterapia protonowa rozwija się w znacznej mierze w oparciu o metody przyspieszania, formowania i monitorowania wiązki protonowej opracowane dla potrzeb fizyki jądrowej. Wyzwanie stanowi konstrukcja nowych akceleratorów i precyzyjnych systemów prowadzenia napromieniania, umożliwiających prowadzenie radioterapii frakcjonowanej przestrzennie (terapia gridowa) jak i działających przy bardzo wysokich prądach wiązki (efekt FLASH). Potrzebne są precyzyjne detektory pozycjoczułe, o rozdzielczości czasowej umożliwiającej identyfikację pozycji cząstek, najlepiej z jednoczesnym pomiarem ich energii. Prowadzone są prace eksperymentalne i modelowe, które wskazują potrzebę uwzględniania w planowaniu leczenia zmiennej skuteczności biologicznej protonów. Postęp w tej dziedzinie da lekarzom jeszcze skuteczniejsze narzędzie w wale z rakiem.

Konwersatorium odbędzie się dnia 10.06.2021 r. o godz. 1600
z wykorzystaniem platformy on-line Teams (wejście od 15.30 do 16.00)


Link do prezentacji: pdf

 

ptf_logo

27.05.2021 – Seminarium prof. dr hab. Józef Spałek

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

prof. dr hab. Józef Spałek

z Instytutu Fizyki Teoretycznej UJ w Krakowie

Wygłosi wykład pt.:

Nadprzewodnictwo wysokotemperaturowe: Wyjście poza przybliżenie pola średniego i co z niego wynika – porównanie ilościowe z eksperymentem

W referacie przedstawię główne cechy wyjścia poza (zrenormalizowaną) teorię pola średniego i skupię się na ilościowym porównaniu wyników teoretycznych z danymi eksperymentalnymi dla nadprzewodników wysokotemperaturowych z miedzią. Robimy to po to, żeby przetestować własności tych układów w oparciu o koncepcję silnych korelacji między-elektronowych, które stanowią temat naszych głównych zainteresowań w ostatnich latach. Jeśli czasu starczy, omówię także nasze ostatnie prace dotyczące wzbudzeń kolektywnych, czyli kwantowych fluktuacji spinowych i ładunkowych, a przede wszystkim porównanie tych nowych wyników z eksperymentem, także ilościowe. Referat jest próbą prostego podsumowania przygotowywanego obszernego artykułu przeglądowego. Wyniki otrzymane we współpracy z Michałem Zegrodnikiem i Andrzejem Biborskim (obaj ACMiN AGH), druga część z Maćkiem Fidrysiakiem (IFT UJ).
Projekt finansowany w ramach grantu NCN OPUS (2019-22)

Konwersatorium odbędzie się dnia 27.05.2021 r. o godz. 1600
z wykorzystaniem platformy on-line Teams (wejście od 15.30 do 16.00)

Link do konwersatorium: MS Teams

 

ptf_logo

22.04.2021 – Seminarium dr hab. Anna Gągor

Polskie Towarzystwo Fizyczne oddział katowicki

zaprasza na konwersatorium na którym:

dr hab. Anna Gągor

z Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN we Wrocławiu

Wygłosi wykład pt.:

Projektowanie organiczno-nieorganicznych materiałów funkcjonalnych

Hybrydy organiczno-nieorganiczne bazujące na halogenkach metali (Sn(II), Sn(IV), Pb(II), Bi(III), Sb(III), Cd(II)) charakteryzują się wyjątkową różnorodnością struktur krystalicznych oraz bogatymi sekwencjami przemian fazowych. Część z nich prowadzi do powstania faz z uporządkowaniem dalekiego zasięgu (ferroelektrycznych, ferroelastycznych, piroelektrycznych), dlatego połączenia te zalicza się do tzw. materiałów „inteligentnych” (ang. smart materials), które mogą zostać wykorzystane w obszarze nowoczesnych technologii, jako materiały optoelektroniczne i elektrooptyczne, do magazynowania i przetwarzania informacji, jako przetworniki dielektryczne i czujniki. Obserwowany w ostatnich latach gwałtowny wzrost zainteresowania hybrydami bazującymi na halogenkach metali związany jest jednak z ich aplikacyjnym zastosowaniem w ogniwach fotowoltaicznych.
Ogniwa fotowoltaiczne są jednym ze źródeł energii odnawialnej, które bezpośrednio przekształcają energię słoneczną w prąd elektryczny. Pomimo że od 2000 roku produkcja ogniw fotowoltaicznych na świecie rozwija się w tempie około 40% rocznie, problemem ciągle pozostaje koszt ogniw, wydajność, a także dostępność materiałów do ich produkcji. Jedną z najszybciej rozwijających się technologii fotowoltaicznych są ogniwa perowskitowe oparte na hybrydowym związku organiczno-nieorganicznym: metyloamoniowym jodku ołowiu(II) (MAPI) o strukturze krystalicznej perowskitu ABX3, z 3D wymiarową podsiecią anionową. Ogniwa perowskitowe charakteryzują się przede wszystkim niską ceną, wysoką zdolnością pochłaniania światła oraz szeroką możliwością zastosowań. Można nanosić je na folie PCV tworząc elastyczne i półprzeźroczyste cienkie warstwy. W ciągu niespełna 10 lat osiągnęły one wydajność porównywalną z ogniwami opartymi na rozwijającej się od ponad 50 lat technologii krzemowej. Największym problemem, jaki stoi przed powszechnym zastosowaniem tego związku, jest niska stabilność. Szybka degradacja pod wpływem wilgoci pozostaje główną barierą w rozwoju technologii. Dodatkową wadą jest obecność toksycznego ołowiu. W związku z powyższym bardzo istotne są badania nowych materiałów, które zachowując wszystkie zalety MAPI, będą posiadać lepszą stabilność, pomogą zmniejszyć jego szkodliwy wpływ na środowisko naturalne poprzez eliminację ołowiu oraz poprawią parametry pracy ogniwa.
Projektowanie nowych perowskitów zaczyna się od odpowiedniego doboru czynnika organicznego, kierującego procesem krystalizacji. To od niego zależy „sukces” jakim jest otrzymanie struktury z 3D podsiecią anionową. Kompleksowa analiza struktury krystalicznej, drgań sieci, właściwości optycznych i elektrycznych pozwalają określić molekularne/atomowe podłoże właściwości fizycznych. Modyfikacja składu chemicznego wpływając na ułożenie elementów struktury, stabilność fazową, właściwości optyczne oraz siłę wiązań pozwala na projektowanie nowych związków o zadanych właściwościach fizykochemicznych.

Konwersatorium odbędzie się dnia 22.04.2021 r. o godz. 1600
z wykorzystaniem platformy on-line Teams (wejście od 15.30 do 16.00)

Link do konwersatorium: MS Teams

 

ptf_logo

8.04.2021, Seminarium – prof. Grzegorz Mutke

Polskie Towarzystwo Fizyczne oddział katowicki

zaprasza na konwersatorium na którym:

prof. dr hab. inż. Grzegorz Mutke

Główny Instytut Górnictwa w Katowicach

Wygłosi wykład pt.:

Oddziaływanie górniczych wstrząsów sejsmicznych na powierzchnię

Podziemna eksploatacja górnicza surowców mineralnych powoduje rozwój procesów deformacji i spękania masywu skalnego, a ich przejawem mogą być zjawiska dynamiczne zwane górniczymi wstrząsami sejsmicznymi. Występują one w wielu światowych zagłębiach górniczych, w tym w Polsce w obszarze Górnego Śląska, Lubelskiego Zagłębia Węglowego oraz Legnicko Głogowskiego Zagłębia Miedziowego. Magnitudy najsilniejszych wstrząsów sejsmicznych indukowanych działalnością górniczą osiągają wartości rzędu 4-5, czyli są zbliżone do słabych trzęsień ziemi. Takie zjawiska mogą mieć konsekwencje nie tylko w postaci niszczenia podziemnych wyrobisk górniczych, ale również w oddziaływaniu drgań na powierzchnię i uszkadzaniu obiektów budowlanych oraz infrastruktury technicznej.
W trakcie wystąpienia przedstawione zostaną podstawy propagacji fal sejsmicznych w ośrodku skalnym z uwzględnieniem charakterystyki drgań w polu falowym bliskim i dalekim oraz czynniki warunkujące parametry drgań powierzchni tj. magnituda, tłumienie drgań, amplifikacja drgań przez przypowierzchniowe  warstwy geologiczne charakteryzujące się małymi prędkościami fal sejsmicznych, kierunkowość propagacji drgań. Wyniki monitoringu sejsmicznego drgań powierzchniowych wskazują, że w strefach epicentralnych najsilniejszych wstrząsów górniczych amplitudy prędkości drgań przekraczają poziom 0,05 m/s, a amplitudy przyspieszenia przekraczają 1,0 m/s2 , co stanowi nie tylko zagrożenie dla budynków ale również dyskomfort dla mieszkańców tych terenów. W wystąpieniu omówione zostaną podstawowe elementy specjalistycznej skali intensywności sejsmicznej GSIS-2017, stanowiącej podstawową miarę oceny skutków oddziaływania górniczych wstrząsów sejsmicznych na budynki.

Konwersatorium odbędzie się dnia 8.04.2021 r. o godz. 1600
z wykorzystaniem platformy on-line Teams (wejście od 15.30 do 16.00)

Link do konwersatorium: MS Teams

 

ptf_logo

25.02.2021, Seminarium – dr hab. Jerzy Kubacki

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział Katowicki

zaprasza na konwersatorium na którym:

    dr hab. Jerzy Kubacki

IF UŚ

Wygłosi wykład pt.:

Fotofunkcjonalizacja powierzchni implantów dentystycznych

Implantologia stomatologiczna zapewnia przywrócenie funkcji naturalnego uzębienia. W przeszłości prawie każdy implant i łącznik protetyczny zbudowany był z tytanu pokrytego naturalną warstwą tlenku TiO2, natomiast obecnie coraz popularniejsze staje się wprowadzanie nowych materiałów, takich jak ceramiki ZrO2 i materiały polimerowe PEEK. Zakłada się, że własności nowych związków, charakteryzujących się lepszą biozgodnością z tkanką kostną człowieka, przyczynią się do poprawy wskaźników powodzenia wszczepu implantu oraz obniżenia ich kosztów
Szczególną rolę w analizie przydatności tych materiałów w implantologii odgrywa proces osteointegracji, czyli bezpośrednie strukturalne i czynnościowe połączenie pomiędzy uporządkowaną, żywą kością i powierzchnią implantu. Pierwsza metoda prowadzi do zwiększenia liczby centrów aktywnych, co powoduje wzrost ilości możliwych wiązań chemicznych na linii implant-tkanka kostna. Druga metoda, zwana procesem
fotofunkcjonalizacji, usuwa znaczną ilość węglowodorów z powierzchni implantu, co również prowadzi do zwiększenia ilości i poprawy jakości wiązań chemicznych.
W przypadku implantu tytanowego jego powierzchnia, bezpośrednio po wyprodukowaniu jest bardzo reaktywna w zestawieniu z czynnikami atmosferycznymi i ulega zanieczyszczeniu warstwą węglowodorów w ciągu 4 tygodni od jej wytworzenia. Zjawisko to, nazwane „starzeniem biologicznym” jest nieuniknione. Może ono powodować zmniejszenie interakcji pomiędzy łącznikiem implantu a komórkami, co prowadzi do
niepełnej integracji z tkanką kostną. Zastosowanie fotofunkcjonalizacji umożliwia odwrócenie tego procesu i przywrócenie stanu powierzchni wolnej od związków węgla, typowej dla tego materiału bezpośrednio po wytworzeniu.
W trakcie wystąpienia przedstawione zostaną najnowsze wyniki badań zmiany stanu zanieczyszczeń powierzchni omawianych materiałów uzyskane przy zastosowaniu procedury fotofunkcjonalizacji, zaprezentowany zostanie schemat ich łączenia z tkanką kostną oraz sposób odwrócenia efektów „starzenia biologicznego” implantów.

Konwersatorium odbędzie się dnia 25.02.2021 r. o godz. 1600
z wykorzystaniem platformy on-line Teams (wejście od 15.30 do 16.00)

PDF z seminarium: link

 

ptf_logo

22.10.2020, prof. S. Kowalski „Władca pierścieni, czyli po co nam duże laboratoria fizyki jądrowej i cząstek elementarnych”

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział Katowicki

zaprasza na konwersatorium na którym:

    prof.  Seweryn Kowalski

Prodziekan ds. badań naukowych i współpracy z zagranicą

Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ

Wygłosi wykład:

Władca pierścieni, czyli po co nam duże laboratoria fizyki jądrowej i cząstek elementarnych

W ramach wykładu zaprezentowane zostanie największe na świecie laboratorium fizyki jądrowej i cząstek elementarnych – CERN.
Przedstawiony będzie szeroki zakres problemów fizycznych możliwych do rozwiązania właśnie z wykorzystaniem dużych laboratoriów fizyki jądrowej i cząstek elementarnych.
Przybliżone będą takie pojęcia, jak detektor, wiązka, zderzacz, tarcza. Ponadto na przykładzie eksperymentu NA61/SHINE opisane zostaną możliwości współpracy i wykorzystania eksperymentów fizyki wysokich energii z innymi dużymi eksperymentami badającymi np. zjawiska astrofizyczne.

Konwersatorium odbędzie się dnia 22.10.2020 r. o godz. 1600
z wykorzystaniem platformy on-line Teams (wejście od 15.30 do 16.00)

Link do spotkania: link.

Uwaga: Link w Teams może wymagać odświeżenia po poprzednich sesjach. Tytuł spotkania, który wyświetli się po wejściu na Teams powinien brzmieć „Seminarium PTF – prof. S. Kowalski”. Sposób otwierania linku zależy od systemu operacyjnego i przeglądarki (można doinstalować aplikację lub przeglądać z poziomu przeglądarki – na przykład MS Edge lub Google Chrome). Limit osób w sesji: 250.

 

ptf_logo

23.07.2020, prof. Tadeusz Lesiak „Nieracjonalna użyteczność fizyki dla społeczeństwa”

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział Katowicki

zaprasza na konwersatorium na którym:

    prof.  Tadeusz Lesiak

Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk


Wygłosi wykład:

„Nieracjonalna użyteczność fizyki dla społeczeństwa”

Fizyka jest jednym z głównych motorów rozwoju gospodarki. Twierdzenie to zostanie uzasadnione w szczególności poprzez przedstawienie wybranych przykładów z europejskiej fizyki cząstek
elementarnych. W tym kontekście zwrócę przede wszystkim uwagę na znaczenie rozwoju technologii akceleratorów i detektorów fizyki cząstek elementarnych. Podane zostaną również ilościowe miary ekonomiczne „użyteczności” wyżej wymienionych dziedzin nauki.
Zagadnienie to jest szczególnie na czasie i dyskutowane wśród fizyków oraz w mediach po decyzji ogłoszonej w ostatnim miesiącu w CERN-ie na temat europejskiej strategii fizyki cząstek i priorytecie budowy następcy akceleratora LHC.

Konwersatorium odbędzie się dnia 23.07.2020 r. o godz. 1600
z wykorzystaniem platformy on-line Teams (wejście od 15.30 do 16.00)


PDF z seminarium: link

Uwaga: Link w Teams może wymagać odświeżenia po poprzednich sesjach, aktualny link w Teams otwiera się jako „Semianrium prof. Lesiak”. Sposób otwierania linku zależy od systemu operacyjnego i przeglądarki (można doinstalować aplikację lub przeglądać z poziomu przeglądarki – na przykład MS Edge lub Google Chrome). Limit osób w sesji: 250.

SERDECZNIE ZAPRASZAMY!

ptf_logo

25.06.2020, prof. Andrzej Ślebarski „Ciecze kwantowe z silnie skorelowanymi elektronami”

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział Katowicki

zaprasza na konwersatorium na którym:

    prof.  Andrzej Ślebarski

Wydział Nauk Ścisłych i Technicznych UŚ

Wygłosi wykład:

Ciecze kwantowe z silnie skorelowanymi elektronami

Zadajmy sobie pytanie: czym charakteryzuje się gazowy stan skupienia i czy gaz można skroplić? Każdy odpowie zadowalająco na te pytania. No więc dalej; czy elektrony „swobodne” w metalu są gazem i czy te elektrony można „skroplić”? Obawiam się, że mogą pojawić się kłopoty z odpowiedzią. Jeżeli odpowiemy twierdząco, to pojawiają się dalsze komplikacje, szczególnie w sytuacji, kiedy współcześnie działające układy elektroniczne oparte są na elementach o rozmiarach nanometra. Jeżeli podstawą teorii pasmowej jest periodyczność struktury metalu, a fundamentem periodyczności jest duża liczba atomów budujących sieć metalu, to jaka jest najmniejsza ich ilość, by ciągle jeszcze mówić o periodyczności sieci, tym samym o strukturze pasmowej? Czy dychotomia elektronu, związana z przejściem układu ze stanu metalicznego do stanu izolatora (wyjaśnienie zjawiska nagrodzono Noblem) jest przemianą fazową? W jakim stopniu o stanie izolatora decyduje w metalu oddziaływanie elektrostatyczne pomiędzy elektronami? No właśnie, uzasadnię występowanie stanu takich „skroplonych” elektronów, które oddziałują pomiędzy sobą siłami kulombowskimi. Takie elektrostatyczne oddziaływanie pomiędzy nimi definiuje stan korelacji w materii, a w efekcie skorelowanych oddziaływań, elektrony przypominają ciecz – tym razem kwantową. Materia w stanie skorelowanym jest od 2 dekad intensywnie badana i odkrywana od nowa. Zjawisko zwykle „widoczne” jest w bardzo niskich temperaturach około 1 Kelwina, dlatego wymaga do badań laboratoria zaopatrzone w ciecze kriogeniczne. Takim laboratorium – unikalnym i drogim, dysponujemy.

Konwersatorium odbędzie się dnia 25.06.2020 r. o godz. 1600
z wykorzystaniem platformy on-line Teams (wejście od 15.30 do 16.00)

Link do spotkania, kliknij: TUTAJ

Sposób otwierania linku zależy od systemu operacyjnego i przeglądarki (można doinstalować aplikację lub przeglądać z poziomu przeglądarki – preferowana przez Teams Google Chrome).

SERDECZNIE ZAPRASZAMY!

ptf_logo