Archiwum kategorii: Seminaria

11.01.2025 – Konwersatorium PTF – dr Waldemar Ogłoza – Astronomia w czasach antycznych

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

Dr Waldemar Ogłoza

Obserwatorium UKEN na Suhorze, oraz Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie 

wygłosi wykład w języku polskim pt.

Astronomia w czasach antycznych

Tematem wykładu będzie astronomia z przed ponad 2000 lat. Jak ludzie wówczas postrzegali niebo? Jakie praktyczne znaczenie miały obserwacje Słońca, Księżyca i planet? Jak radzono sobie z przewidywaniem zaćmień i innych zjawisk astronomicznych? Jakie funkcje spełniał tajemniczy mechanizm wydobyty z zatopionego wraku greckiego statku?

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo w czwartek 11.01.2024 r. o godz. 1600 w Auli Kopernika, ul. Bankowa 14 w Katowicach oraz poprzez platformę Teams.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do transmisji: Teams.

 

ptf_logo

Dyskusja Panelowa Rok Kopernika: Kosmos i my IF UŚ – 1.12.2023 (piątek)

Instytut Fizyki im A. Chełkowskiego
oraz Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zapraszaja na kolejną dyskusję panelową:

Rok Kopernika: Kosmos i my

Tegoroczne wydarzenie zatytułowane „Rok Kopernika: Kosmos i my” to niepowtarzalna okazja, aby zgłębić tajemnice kosmosu ale też poznać bliżej życie oraz dokonania Mikołaja Kopernika.

W ramach wydarzenia zaproszeni naukowcy odkryją przed uczestnikami nieznane fakty z młodości Mikołaja Kopernika. Zabiorą uczestników w podróż przez fascynującą ewolucję Wszechświata. Pokażą, w jaki sposób obserwacje astronomiczne potwierdzają kopernikańską teorię heliocentryczną i przedstawią fascynujące aspekty gwiazd neutronowych. Odkryją sekrety promieniowania kosmicznego i opowiedzą o badaniach prowadzonych na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Przybliżą także nowoczesne technologie pozwalające na odkrywanie niewidocznych aspektów kosmosu i opowiedzą o kosmosie pełnym nierozwikłanych zagadek.

Wydarzenie odbędzie się w piątek, 1 grudnia 2023 r. w Auli P/0/05 na terenie kampusu chorzowskiego Uniwersytetu Śląskiego (budynek „SMCEBI”, 75 Pułku Piechoty 1a, Chorzów).

Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.
Plakat z programem

Nagranie na YouTube:

Link

Program wydarzenia:

9:15 – 9:30

Rozpoczęcie wydarzenia i pierwszej sesji wykładów

9:30 – 10:00

Przodkowie i najbliżsi Mikołaja Kopernika
Prof. dr hab. Krzysztof Mikulski (Dyrektor Centrum Badań Kopernikańskich Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Nasza wiedza o pochodzeniu, przodkach i młodości Mikołaja Kopernika przez długi czas pozostawała bardzo skromna. Dzisiaj można uznać, że wiemy bardzo dużo o toruńskich korzeniach astronoma. Charakter jedynie hipotezy, ale dość prawdopodobnej, ma teza o śląskim pochodzeniu rodziny ojca Kopernika – tyle że nie z Kopernik, ale z Nysy. Nie da się też utrzymać dotychczasowych poglądów o starszeństwie dzieci w rodzinie Koperników, miejscu urodzenia uczonego w Toruniu. Wykluczyć też można pewne domysły dotyczące jego nauki szkolnej, przed wyjazdem na studia do Krakowa.

10:00 – 10:25

Krótka historia Wszechświata
Prof. Dr hab. Jan Sładkowski (Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski)
Wykład przybliży słuchaczom aktualny stan wiedzy na temat powstania i ewolucji Wszechświata. Omówione będą kluczowe momenty fascynującej i burzliwej historii Wszechświata oraz próby ich zrozumienia w ramach aktualnej wiedzy. Wspomniani będą również ludzie, dzięki wysiłkowi i uporowi których poznajemy tajemnice naszego istnienia. Do zrozumienia wykładu wystarczy wiedza wyniesiona ze szkoły.

10:25 – 10:50

Co zawdzięczamy gwiazdom neutronowym
Dr hab. Ilona Bednarek, prof. UŚ (Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski)
W czasie wykładu przedstawione zostaną własności niezwykłych obiektów jakimi są gwiazdy neutronowe. Znajdują się one w centrum wielu nierozwiązanych problemów astrofizyki i grawitacji. Jednak odpowiednia interpretacja zjawisk z udziałem gwiazd neutronowych wymaga poznania i zrozumienia tego co dzieje się w ich wnętrzu.

10:50 – 11:05

Przerwa
W trakcie przerwy możliwość zobaczenia wystaw:
„Konkursu Wzrostu Kryształów”

11:05 – 11:10

Rozpoczęcie drugiej sesji wykładów

11:10 – 11:40

Zobaczyć niewidoczne
Stefan Janta (Dyrektor Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie)
Przez całe tysiąclecia astronomowie skazani byli na obserwacje wykonywane własnym wzrokiem, czyli wyłącznie w zakresie światła widzialnego. Wynalezienie lunety także tego nie zmieniło. Luneta pozwoliła jedynie sięgnąć „głębiej”. Jednak Kosmos mówi do nas także w innych zakresach fal elektromagnetycznych. Obecne technologie pozwalają spojrzeć na dostępny naszym obserwacjom Wszechświat niemal w całym zakresie widma elektromagnetycznego. Co udało się zobaczyć na niebie, gdy zaczęto obserwować niewidoczne?

11:40 – 12:05

Promieniowanie kosmiczne – co to jest i jak je mierzymy
dr hab. Seweryn Kowalski, prof. UŚ (Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski)
Na wykładzie zostaną przedstawione fundamentalne informacje dotyczące promieniowania kosmicznego, jego źródeł, składu oraz technik pomiarowych. Przyjrzymy się również obecnie używanym detektorom promieniowania kosmicznego, w tym umieszczonym na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ponadto, dowiemy się, w jaki sposób duże laboratoria cząstek elementarnych mogą wspomagać badania nad promieniowaniem kosmicznym.

12:05 – 12:30

O deficycie materii i antymaterii we Wszechświecie i konieczności nowej rewolucji w fizyce (cząstek)
Prof. dr hab. Janusz Gluza (Instytut Fizyki im. A. Chełkowskiego, Uniwersytet Śląski)
Ewolucja kosmosu zależy od gęstości i rodzaju materii w nim zawartej. W ten sposób rozumiemy jak Wszechświat się rozprężał i stygł, tworząc wpierw nukleony, potem lekkie pierwiastki, atomy, na koniec gigantyczne struktury w skali makro. Jednak w tym obrazie brakuje pełnego zrozumienia mechanizmu dominacji materii nad antymaterią, w końcu wszechobecnej obserwacji. Z kolei obserwacje między innymi dynamiki krzywych rotacji galaktyk prowadzą do wniosku, iż na każdy gram zwykłej materii przypadają cztery inne gramy nieznanej nam, nieobserwowanej „ciemnej” materii. W wykładzie naszkicuję propozycje wytłumaczenia tych problemów poprzez modyfikację modeli oddziaływań cząstek, na przykład egzotyczne rozpady jądrowe beta, wprowadzanie symetrii dyskretnych zapachów czy też eksperymenty poszukujące ciemnej materii. Proponowane nowe hipotezy, idee czy też eksperymenty, w przypadku ich potwierdzenia, będą rewolucyjne. Możliwe jednak iż wysiłki te okażą się niewystarczające i potrzebujemy zupełnie nowego spojrzenia na relacje pomiędzy modelami w mikro i makro świecie, na miarę rewolucji Plancka kwantowania energii, czy też nowego spojrzenia na układ Słoneczny przez Kopernika.

12:30 – 13:00

Przerwa

13:00– 13:05

Rozpoczęcie sesji panelowej poprzedzonej wykładem

13:05 – 13:50

Wstrzymał …, ruszył …, . i co dalej …? czyli skąd wiemy, że Kopernik miał rację
Dr Waldemar Ogłoza (Obserwatorium UKEN na Suhorze, oraz Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie)
Wykład popularnonaukowy o faktach obserwacyjnych potwierdzających teorię heliocentryczną. Przedstawione zostaną obserwacyjne podstawy na których astronomia zbudowała najpierw teorię geocentryczną oraz powody dla których została ona obalona na rzecz rewolucji kopernikańskiej.

13:50 – 15:30

Panel dyskusyjny

Serdecznie zapraszamy do udziału w wydarzeniu!

Dyrekcja Instytutu Fizyki
Prof. dr hab. Sebastian Pawlus – Dyrektor Instytutu Fizyki
dr hab. Elżbieta Stephan, prof. UŚ – Zastępca Dyrektora Instytutu Fizyki

Przewodniczący PTF Oddział w Katowicach
dr hab. Paweł Zajdel, prof. UŚ

Komitet organizacyjny
prof. dr hab. Janusz Gluza
dr hab. Seweryn Kowalski, prof. UŚ
dr Katarzyna Balin, prof. UŚ
Agnieszka Jankowska

20.09.2023 – wykład prof. Avi Loeba – online

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na wykład, na którym:

prof. Avi Loeb

  Harvard University, USA

wygłosi wykład na temat

In Search for Technological Interstellar Objects

Prof. Loeb wysunął hipotezę o znalezieniu technologicznie rozwiniętego materiału spoza układu słonecznego (link).

Abstrakt wystąpienia:

The search for extraterrestrial life is one of the most exciting frontiers in science. First tentative clues were identified close to Earth in the form of the first interstellar meteors IM1 and IM2 of unusual material strength, the anomalous interstellar object `Oumuamua and Unidentified Aerial Phenomena (UAP) near Earth. The recently announced „Galileo Project” ushers the new frontier of „space archeology” in search of extraterrestrial technological relics. The lecture will feature content from the book „Interstellar”.

Zapraszają Instytut Fizyki UŚ i Sekcja Oddziaływań Fundamentalnych PTF

Link do spotkania jest już na stronie:
https://indico.if.us.edu.pl/event/18/page/110-public-talk-by-professor-abraham-avi-loeb
Na stronie znajduje również się bogate CV profesora Loeba.

Połączenie zostanie otwarte bezpośrednio (ok. 30 min.) przed wykładem.
Wykład odbędzie się online (limit 500 połączonych jednocześnie osób).
 

ptf_logo

 

9.05.2023 – Seminarium naukowe PTF – dr Jacobo Troncoso (U. de Vigo, Hiszpania)

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na seminarium naukowe, na którym:

dr Jacobo Troncoso

 Departamento de Física Aplicada, Universidad de Vigo

wygłosi wykład w języku angielskim pt.

Temperature of Maximum Density for Water and Aqueous Solutions

Water is the most important liquid from the human perspective. Surprisingly, the physical behavior of water strongly departs from other liquids, showing an unusual behavior in many of its properties. The maximum of density, which for pure water is achieved at around 4 C at the atmospheric pressure, is the most widely known among these physical anomalies. At present, it is an accepted that this maximum comes from a competition between two forms of water: one characterized by a highly ordered hydrogen-bonded structure, less dense and prevalent at low temperature, and the other one, less structured, denser, and prevalent at high temperature. The addition of solutes distorts the hydrogen bonded structure of water, modifing the location of the temperature of maximum density (TMD) – an experimental fact noted as far back as XIX century [1]. The amount of the variation in the TMD depends on the solute concentration and also on its chemical nature. Usually, TMD goes to lower temperatures, decreasing as solute concentrations increases. However, some chemicals, mainly short chain alcohols, slightly
increase the TMD. A significant amount of new experimental works have been carried out
recently [2-4], allowing to see a wider perspective.
During the seminar we shall review the recent results comprising a variety of inorganic and organic solvents and the effect of pressure over the TMD.

Acknowledgment
The author acknowledges financial support from the Spanish Ministry of Science and Innovation under Grant No. PID2020-115722GB-C22.

References
1. M. C. Despretz, Ann. Chim. Phys. 70 (1839) 49-81.
2. J. Troncoso, Fluid Phase Equilibr. 549 (2021) 113191.
3. D. González-Salgado, et al., J. Chem. Phys. 156 (2022) 154502.
4. F. Gámez, et al., J. Mol. Liq. 377 (2023) 121433

Streszczenie po polsku w ogromnym skrócie:
Woda jest płynem o największym znaczeniu dla ludzkości. Jej własności fizyczne, a w szczególności temperatura największej gęstości (TMD) znacznie odbiegają od pozostałych cieczy. Pod normalnym ciśnieniem największa gęstość osiągana jest około temperatury 4 stopni C. Rozpuszczanie w wodzie substancji może zarówno TMD obniżać jak i podwyższać [1] (np. alkohole o krótkim łańcuchu węglowym), za co odpowiedzialne są głównie wiązania wodorowe. Badania przeprowadzone w ostatnim okresie [2-4] pozwoliły jednak zrozumienie tego zjawiska w znacznie szerszej perspektywie, która przedstawiona zostanie czasie seminarium.

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo we wtorek 9.05.2025 r. o godz. 1600 w sali P/0/05, w budynku SMCEBI w Chorzowie oraz poprzez platformę Teams. Szczegóły podamy wkrótce.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do transmisji: Teams .

 

ptf_logo

16.03.2023 – Konwersatorium PTF – prof. dr hab. Zofia Drzazga

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

prof. dr hab. Zofia Drzazga

 

wygłosi wykład w języku polskim pt.

Obrazowanie funkcjonalne mózgu – Rs-fMRI vs fMRI

Ostatnio obserwuje się wzrost zainteresowania zastosowaniem wyspecjalizowanych technik MRI zarówno w celach poznawczych jak i klinicznych. Warto poznać podstawy biologiczne i fizyczne obrazowania aktywności pól Brodmanna. Co dzieje się w naszym mózgu, kiedy intensywnie pracujemy a co gdy odpoczywamy? Przedstawione zostaną metody optymalizacji badań obrazowania funkcjonalnego ze stymulacją (fMRI) i bez stymulacji zadaniowej (Rs-fMRI) w stanie normy i patologii na przykładzie badań prowadzonych w Centrum Obrazowania Helimed w Katowicach oraz Zakładzie Interwencyjnej i Diagnostycznej Neuroradiologii w Szpitalu Uniwersyteckim w Tübingen (Germany).

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo w czwartek 16.03.2022 r. o godz. 1600 w Auli Pańki, ul. Bankowa 14 w Katowicach oraz poprzez platformę Teams.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do transmisji: Teams.

 

ptf_logo

23.02.2023 – Konwersatorium PTF – mgr inż. Sławomir Miernicki

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

oraz Bielsko-Bialski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli

zapraszają na konwersatorium na którym:

mgr inż. Sławomir Miernicki

z I Liceum Ogólnokształcącego im. B. Prusa w Siedlcach 

wygłosi wykład w języku polskim pt.

Instrumenty astronomiczne Mikołaja Kopernika

Senat, pragnąc upamiętnić znamienitego uczonego, który zmienił postrzeganie świata, przyjął uchwałę ustanawiającą 2023 Rokiem Mikołaja Kopernika. „Jest zaliczany do najwybitniejszych uczonych w historii świata, a jego nazwisko jest nierozerwalnie związane z jego Ojczyzną – Polską” – wskazano w uchwale.
Podczas mojej pracy jako nauczyciela fizyki i pasjonata astronomii starałem się rozwijać zainteresowania uczniów w kierunku tworzenia przyrządów astronomicznych Mikołaja Kopernika i innych polskich uczonych. Efektem tej pracy są repliki astrolabium sferycznego używanego onegdaj przez Mikołaja Kopernika i torkwetum, które zostało opisane przez Franka z Polski. Podczas wykładu z okazji roku kopernikańskiego postaram się przedstawić te przyrządy i opisać pokrótce ich użytkowanie. Nauczycieli przyrodników po wykładzie zapraszam na warsztaty pt. “Metoda naukowa na lekcjach fizyki”, która będzie związana z weryfikacją hipotez opartych na przekonaniach dotyczących astronomii.

Konwersatorium odbędzie się hybrydowo w czwartek 23.02.2022 r. o godz. 1600 – stacjonarnie w Auli Pańki, ul. Bankowa 14 w Katowicach oraz poprzez platformę Teams.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do transmisji: Teams.

 

Logo BBODN
ptf_logo

1.12.2022 Konwersatorium dr hab. P. Zajdel, IF UŚ

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

dr hab. Paweł Zajdel, prof. UŚ

 

wygłosi wykład w języku polskim pt.

NIST – od ketchupu do kilograma

Kupując „ketchup bez konserwantów” czy „kilogram ziemniaków” rzadko kiedy zdajemy sobie sprawę z roli fizyki i innych nauk ścisłych w tak prostych czynnościach.
Jednak w życiu codziennym jesteśmy otoczeni przez przedmioty i produkty, których cechy związane są z licznymi standardami czy normami. Normy i standardy umocowane są z kolei w specyfikacjach i tzw. materiałach standardowych. Na końcu tego długiego łańcucha znajdują się podstawowe stałe fizyczne i metody pomiarowe, które zwykle kojarzymy z odkrywaniem tajemnic Wszechświata, a nie zakupami w supermarkecie.
Jednym z miejsc, w którym można znaleźć wszystkie powyższe ogniwa łańcucha jest National Institute of Standards and Technology (NIST) w USA.
Korzystając z okazji, chciałem opowiedzieć o NIST z NIST. Skąd się wzięło najpierw National Bureau of Standards, a potem NIST? Czy „Standardowe liście pomidora” (SRM1573A), „Standardowe liście jabłoni” (SRM1515) i „Standardowa mielonka” (SRM1546a) muszą kosztować ponad 1000$ za puszkę? Po co mierzymy wiatr w kominie? Jak pasuje prawy do lewego, czyli jak wyglądał eksperyment Wu w NIST?
Dzięki uprzejmości NIST Konwersatorium odbędzię się zdalnie z NIST Museum w Gaithersburgu.

Konwersatorium odbędzie się zdalnie w czwartek 1.12.2022 r. o godz. 1600 poprzez platformę Teams.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do pdf: z dropbox.

 

ptf_logo

28.10.2022 – Konwersatorium mgr Barbara Szymańska-Markowska

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

mgr Barbara Szymańska-Markowska wraz z uczniami

 

wygłosi wykład w języku polskim pt.

Czy na fizykę jest metoda?

W czasie konwersatorium odpowiemy na pytanie przedstawione w temacie i pokażemy w jaki sposób możemy ciekawie pracować na lekcjach fizyki. Wystąpienie będzie miało formę interaktywnego pokazu z udziałem uczniów.
Zaprezentujemy autorskie projekty wykonane przez uczniów oraz takie, które powstały przy współpracy z Wydziałem Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego, Centrum Nauki Kopernik oraz Pałacem Młodzieży w Katowicach.

Konwersatorium odbędzie wyjątkowo w piątek 28.10.2022 r. o godz. 1600 w budynku Śląskiego Międzyuczelnianego Centrum Badań Interdyscyplinarnych i Edukacji.
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do konwersatorium: MS Teams.
Dostęp możliwy jest również przez przeglądarkę (np. Edge(Win), Safari(Mac)) i „Poczekalnię”. Prosimy o podawanie imienia i nazwiska.

 

ptf_logo

21-23 październik 2022, „Standard Model and Beyond”, 5 Sympozjum Sekcji Fizyki Oddziaływań Fundamentalnych Polskiego Towarzystwa Fizycznego

W dniach 21-23 października 2022 odbędzie się w Katowicach piąte Sympozjum Sekcji Fizyki Oddziaływań Fundamentalnych Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Spotkanie organizowane jest wspólnie przez Polskie Towarzystwo Fizyczne, oraz Instytut Fizyki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Przewidziane są następujące sesje: LHC physics, Quark-flavour physics,
Astroparticle and Cosmology,  Strong Interactions,
Beyond the SM,  Radiative corrections at colliders
Neutrino physics. Link do strony: indico.

9.06.2022 – Konwersatorium – prof. dr hab. Wiktor Zipper

Polskie Towarzystwo Fizyczne Oddział w Katowicach

zaprasza na konwersatorium na którym:

prof. dr hab. Wiktor Zipper


wygłosi wykład w języku polskim pt.

Przyszłość energetyki jądrowej?

W obecnej sytuacji geopolitycznej do rozwiązania problemu energetycznego nie wystarczą jedynie odnawialne źródła energii, bez czystej energii jądrowej.
Pomimo ogromnego rozwoju odnawialnych źródeł energii, energetykę jądrową na świecie w najbliższych latach czeka renesans. Konieczność zastąpienia kopalnych źródeł energii: węgla, ropy i gazu, wymagać będzie zwiększonego wysiłku w poszukiwaniu nowych, tańszych rozwiązań również w energetyce jądrowej. Na wykładzie przedstawię nowe, ale już zaawansowane rozwiązania w energetyce jądrowej w obszarze rozszczepienia jak i fuzji.

Konwersatorium odbędzie hybrydowo dnia 09.06.2022 r. o godz. 1600 w Katowicach – w sali 227 (Rady Wydziału).
Do transmisji w Teams można się będzie łączyć od godz. 15:30.

Link do konwersatorium: MS Teams.
Dostęp możliwy jest również przez przeglądarkę (np. Edge(Win), Safari(Mac)) i „Poczekalnię”. Prosimy o podawanie imienia i nazwiska.

 

ptf_logo